(BÜKSAM) Bingöl Üniversitesi Kadın Sorunları Uygulama Ve Araştırma Merkezi, Bingöl Üniversitesi bünyesinde kurulmuş, üniversite bünyesindeki çeşitli disiplinleri kapsayan bir merkezdir.
1979 yılında ise "Kadınlara Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Ortadan Kaldırılması Sözleşmesi (CEDAW) BM Genel Kurulu tarafından kabul edilmiştir. Türkiye, sözü edilen kadın konferanslarına katılarak sonuç belgelerini imzalamış olup uluslararası yasa niteliğinde olan CEDAW'ı 1985 yılında imzalamıştır.
Bir diğeri ise Pekin IV. Dünya Kadın konferansında alınan kararlar paralelinde "Üniversitelerde Kadın Sorunlarına İlişkin Araştırma Merkezleri'nin kurulmaya başlanmasıdır. Ülkemizde bugüne kadar Ankara, ODTÜ, İstanbul, Gazi, Marmara, Çukurova, Ege, Gaziantep, Mersin, Yüzüncü Yıl, Eskişehir, Çankaya ve Atılım Üniversiteleri olmak üzere toplam 13 üniversitede kadın sorunları ile ilgili araştırma ve uygulama amaçlı merkez kurulmuştur.
KSS Genel Müdürlüğü'nün kadınların sağlık sorunlarını önceleyen bir merkeze ihtiyaç olduğu konusundaki tespiti, Bingöl Üniversitesi'nin bu gelişmelere ayak uydurması ve bu konudaki çalışmalarına bir an önce başlamasına hız veren önemli bir etken olmuştur.
Bunlara ek olarak, merkezin çalışmaları, kadın sorunlarının sadece sağlık boyutunu değil, kadının toplumdaki konumunu etkileyen tüm faktörleri değerlendirmeyi hedefleyen bütüncül bir yaklaşımla yürütülecektir.
Atatürk İlke ve İnkılapları ile kazanılmış olan kadın haklarının korunması, yaygınlaştırılması ve geliştirilmesini sağlamak, toplumda kadın sorunlarına karşı duyarlılığı geliştirmek ve kadınla ilgili hukuksal, sosyolojik, ekonomik, kültürel, sağlık gibi temel ve uygulamalı alanlarda bilimsel araştırma ve kültürel faaliyetlerin uygulanmasını sağlayarak, toplumda kadın statüsünün yükselmesine yardımcı olmaktır.
Merkezi Amaçları ve Hedefleri
Kadın sorunlarına karşı bir duyarlılık geliştirmek,
Toplumsal cinsiyet eşitliği anlayışının tüm politika ve programlara yerleşmesine katkı sağlamak üzere eğitim ve araştırma faaliyetleri yapmak,
Toplumsal cinsiyet eşitliğinin sağlanması konusunda farkındalığı ve duyarlılığı artırmak için eğitim programları düzenlemek, bilinç artırıcı çalışmalar yapmak,
Kadınların eğitim, sağlık, hukuk, siyaset ve iş yaşamındaki sorunlarına ilişkin araştırmalar yapmak, desteklemek ve bu araştırmalarda eşgüdümü sağlamak, işbirliği ve iletişimi güçlendirmek;
Kadınların çağdaş bireyler olmasını temel alarak, kadın sorunları konusunda ulusal ve uluslararası düzeyde kurslar, seminerler, konferanslar, kongreler, sempozyumlar ve benzeri faaliyetler düzenlemek,
Ulusal kalkınmaya etkin bir biçimde katılamamış olan kırsal kesim kadınları ve kız çocukları için özel eğitim programları ve seminerleri açmak;
Kadın sorunlarıyla ilgili ve toplumsal cinsiyet eşitliğine duyarlılığın geliştirilmesi için uluslararası gelişmeleri izlemek ve gelişmelere ilişkin bilgilendirici panel, konferans vb. toplantılar düzenlemek;
Kadın sorunları konusunda gelişme ve yayınların izlenebilmesi amacıyla kitaplık ve arşiv oluşturmak,
Üniversitelerde lisans, yüksek lisans ve doktora düzeyinde kadın sorunlarıyla ilgili ders ve seminerler verilmesini ve öğrencilerin bu konulara yönelmesini özendirici eğitsel çalışmalarda bulunmak, bu alanda çalışmalarda bulunanları desteklemek,
Misyonumuz
Üniversitenin ilgili bölüm ve birimlerinin işbirliği ile kadın sorunlarına ve cinsiyet ayrımcılığına karşı toplumsal duyarlılık geliştirmek, yurt içinde ve dışında kadın sorunlarıyla ilgili her alanda yapılan araştırmaları, çalışmaları izlemek, duyurmak ve hedeflerimiz çerçevesinde çeşitli alanlarda araştırma yapmak, eğitime yönelik etkinliklerde bulunmak, kadın sağlığı ile ilgili çalışmalara, araştırmalara plan ve programlara, “toplumsal cinsiyet bakış açısı”nın yerleştirilmesi için rehberlik etmek; bu bakış açısıyla yürütülmekte olan çalışmaları desteklemek, geliştirmek ve olumlu sonuçların ülke geneline yaygınlaştırılmasına katkıda bulunmaktır.
Ne Zaman Kurulmuştur ?
BÜKSAM'ın kuruluşu 10 Ocak 2011 tarihli resmi gazetede yönetmeliğin yayınlanması ile resmileşmiştir.
Görüşümüz
Kadın sağlığının korunması ve geliştirilmesinin, ancak kadının toplumsal statüsünün iyileştirilmesi ve "toplumsal cinsiyet eşitliği" ilkesinin her alanda uygulanması ile mümkün olabilebileceğine inanıyoruz.
Görevimiz
Kadın sorunlarına karşı duyarlılık geliştirmek,
yurt içinde ve dışında kadın sorunlarıyla ilgili her alanda yapılan araştırmaları izlemek, duyurmak ve hedeflerimiz çerçevesinde çeşitli alanlarda araştırma yapmak,
eğitime yönelik faaliyetlerde bulunmak,
kadın sağlığı ile ilgili çalışmalara, araştırmalara ve programlara, "toplumsal cinsiyet bakış açısı" nın yerleştirilmesi için rehberlik etmek; bu bakış açısıyla yürütülmekte olan çalışmaları desteklemek ve geliştirmektir.
Kuruluş Gerekçesi
Kadınların statüsünü yükseltmek üzere sürdürülen mücadeleler, Birleşmiş Milletler (BM) Ekonomik ve Sosyal Konsey çatısı altında 1946 yılında oluşturulan Kadının Statüsü Komisyonu'nun öncülüğünde farklı bir önem ve resmiyet kazanmıştır. Bundan sonra, dünya ve ülkeler ölçeğindeki tüm faaliyetler bu başlangıcın ürünleri ve sonuçları olmuştur. Bu çerçevede, BM tarafından ilki 1975 yılında Mexico City'de sonuncusu 1995'de Pekin'de yapılan Dünya Kadın Konferansları düzenlenmiştir.
Türkiye'de kadının güçlenmesi konusunda Cumhuriyet Dönemi'nden bu yana atılan somut adımlar olmuştur. Ancak sağlıkla ilgili ve sosyal göstergeler incelendiğinde hala konu ile ilgili yapılması gerekenlerin varlığı da ortadadır. Son on yılda gerçekleştirilen kadın konusu ile ilgili önemli çalışmalardan birisi de, 1990 yılında Başbakanlığa bağlı Kadının Statüsü ve Sorunları (KSS) Genel Müdürlüğü'nün kurulmasıdır.
Bu gerekçeler ile Bingöl Üniversitesi Rektörlüğü tarafından başlatılan çalışmalar doğrultusunda Bingöl Üniversitesi Kadın Sorunları Uygulama Ve Araştırma Merkezi (BÜKSAM), Yüksek Öğrenim Kurumu'nun 10 Ocak 2011 tarihli Resmi Gazete'de yayınlanan kararıyla resmen kurulmuştur.
BÜKSAM'ın en önemli işlevi, diğer üniversitelerdeki merkezlerin benimsediği görev ve alanlara ek olarak kadın sorunlarına bütüncül bir yaklaşım getirirken sağlık boyutuna özel bir ağırlık vermek olacaktır. Bununla beraber, Merkez, kadın olgusuyla ilgili olan tüm ulusal ve uluslararası kurum ve kuruluşlarla işbirliği içinde olacak, iletişim merkezi görevini üstlenecektir.
Merkezin, kuruluş amacı, üniversitenin ilgili bölüm ve anabilim dallarının işbirliği ile yurt içinde ve yurt dışında kadın sorunlarıyla ilgili her alanda araştırma yapmak ve eğitime yönelik faaliyetlerde bulunmaktır.